Farby odporne na wysoką temperaturę – Typy i zastosowanie

Chronią one wszelkie powierzchnie przed bezpośrednim działaniem płomienia oraz przed korozyjnym działaniem ognia. Mimo, że pożar zostanie wygaszony, należy pamiętać, że jednym z najniebezpieczniejszych skutków po pożarze jest właśnie korozja. Podczas pożaru dochodzi do szeregu reakcji chemicznych, które mogą doprowadzić do korozji różnorodnych metalowych elementów; instalacji, urządzeń elektrycznych czy elementów konstrukcyjnych.

Jak działa ogień?

Do naturalnie rozproszonego ognia potrzebne są 3 elementy: tlen, ciepło i „paliwo”. Te trzy rzeczy tworzą tzw. śmiertelny „trójkąt ognia”, które działają razem jako zaciekły zespół, aby zadać jak największe szkody spowodowane przez ogień. Eliminując jeden z tych czynników możemy z łatwością zredukować zniszczenia, jakie niesie ze sobą pożar. To tak jak z paleniem w kominku – odcinasz dopływ tlenu – ogień spowalnia.  Nie odcinając dopływu któregoś z czynników ogień będzie rosnąć w siłę, pochłaniając kolejne rzeczy spotkane na swojej drodze, w konsekwencji rozprzestrzeniając się nie tylko w obrębie budynku. Jeżeli do tego śmiertelnego trójkąta dodamy wiatr – istnieje ryzyko rozprowadzenia ognia dalej, nawet zajmując kolejny budynek w sąsiedztwie.

Dokładnie tak dzieje się w czasie masowego ognia. Ważne jest, aby być przygotowanym na te pożary, zapewniając ognioodporność podstawowych elementów.

Jak farby odporne na temperaturę mogą pomóc w walce przeciwpożarowej?

Ognio- lub żaroodporne farby są najpopularniejszą, najtańszą i najbezpieczniejszą metodą w walce przeciw rozprzestrzenianiu się ognia, zarówno w miejscu publicznym, jak i  prywatnym mieszkaniu.

Farby i powłoki ognioodporne są produktami specjalnie przygotowanymi w celu zabezpieczenia  przed wysoką temperaturą i zneutralizowania czynników powodujących powstawanie pożaru lub zwiększających jego rozprzestrzenianie się. Ponadto tego typu produkty mogą wytrzymać temperatury sięgające 800°C.  Farba ognioodporna  może służyć do pokrycia sufitów, ścian oraz różnych innych powierzchni. Niemniej jednak należy zaznaczyć, że mogą one jedynie spowolnić rozprzestrzenianie się ognia zanim pochłonie wszystko wokół, jednakże nie zahamują one całkowicie pożaru. Gdy ogień ma styczność z farbą, środek tłumiący ciepło uwalnia się z niej, jednak nie jest on wieczny. Ochrona w postaci farby jest tylko chwilowa, aby w czasie jej działania móc szybko i bezpiecznie ewakuować osoby znajdujące się w budynku i wrócić ze specjalnymi środkami przeciwpożarowymi, jak np. koce gaśnicze, proszki gaśnicze itp

Farby odporne na wysoką temperaturę są zwykle wykonane z żywicy epoksydowo-fenolowej, silikonu, epoksydowego nowolaku lub bardziej specjalistycznej matrycy wielopolimerowej. Skład tych farb zależy od poziomu bezpieczeństwa przeciwpożarowego oraz wymaganej odporności ogniowej i materiału podstawowego. Warstwa farby ognioodpornej stanowi powłokę ochronną dla powierzchni, która w trakcie pożaru mogłaby stać się paliwem dla ognia, stanowiącym jeden z elementów trójkąta ognia. Ciepło, które generuje pożar pozwala tym specjalistycznym farbom na produkcję substancji chemicznych tłumiących ogień, gdy ten zetknie się z powierzchnią pokrytą tą farbą. Środek tłumiący ciepło skutecznie zapobiega całkowitemu uformowaniu się ognia w gigantyczny pożar. Kiedy dopływ „paliwa” jest odcięty lub chociaż ograniczony, ogień powoli zamiera.

 Większość środków ognioodpornych wytwarza gazy, mające na celu ograniczenie rozprzestrzeniania się pożaru na inne powierzchnie i budynki, podczas gdy inne farby i przedmioty zmniejszające palność tworzą ochronną powłokę, pokrywając leżący pod nimi materiał przez ograniczony czas. Farby i elementy ognioodporne mogą zabezpieczać powierzchnię na kilka różnych sposobów. Wybór produktu, który będzie chronił pomieszczenie przed pożarem zależy głównie od wymagań przeciwpożarowych, jakie zostały nałożone na dane pomieszczenie oraz od powierzchni/rzeczy, które mają zostać objęte specjalną ochroną.

Należy jednak mieć na uwadze to, że istnieją różne klasy produktów, a farba żaroodporna, którą wybierzesz, powinna spełniać najnowsze zasady i przepisy przeciwpożarowe. Powinny być spełnione kryteria legalności i działania w przypadku pożaru. Ponadto istnieją różne rodzaje farb odpornych na ciepło stosowane
w przestrzeniach komercyjnych i mieszkalnych. Musisz upewnić się, że kupujesz odpowiedni produkt do swojego budynku.

Najważniejsze zastosowanie farb żaroodpornych:

• Ochrona kotłów wysokotemperaturowych, np. w rafineriach itp.
• Ochrona rur parowych w środowiskach o wysokiej temperaturze, takich jak statki, rafinerie itp.
• Ochrona przewodów kominowych w sektorach handlowych i fabrykach w celu zminimalizowania zjawiska przegrzewania się i występowania korozji
• Ochrona komponentów w rafineriach i fabrykach o wysokich wymaganiach temperaturowych
• Ochrona ścian, sufitów i innych elementów otoczenia przed ogniem
• Ochrona sprzętu w elektrowniach i zakładach chemicznych (elektrownie jądrowe)
• Ognioodporność elementów narażonych na działanie wysokich temperatur w restauracjach, szpitalach, szkołach wyższych i miejscach mieszkalnych
• Ochrona części samochodowych, takich jak: silniki, wentylatory i układy wydechowe
• Ochrona konstrukcji budowlanych
• Ochrona systemów sanitarnych, takich jak: ogrzewanie, wentylacja, klimatyzacja

Jakie są rodzaje farb żaroodpornych?

Jak już wspomnieliśmy wcześniej, istnieją różne klasy i rodzaje farb odpornych na ciepło. Przyjrzymy się 4 najlepszym rodzajom; ich składowi i ogólnemu wykorzystaniu.

Wielopolimerowe Farby Żaroodporne - Te odporne na ciepło farby epoksydowe lub silikonowe występują w dwóch różnych postaciach: na bazie wody i na bazie rozpuszczalników. Tego rodzaju produkty ognioodporne są zasadniczo stosowane do powlekania podczas nowej budowy, przebudowy istniejącej przestrzeni mieszkalnej lub komercyjnej oraz każdego innego projektu budowlanego.

Farby te mają wysoką zawartość krzemu, który zapewnia wyjątkowo silną odporność na wysokie temperatury. Ponadto są one również stosowane do pokrywania kotłów w maszynowniach, maszyn / urządzeń wysokotemperaturowych, pieców, kanałów dymowych i kominów w domowych kominkach. Żaroodporne farby w sprayu Vitcas należą właśnie do tej kategorii.

Farby w postaci proszkowej – wysokotemperaturowe farby w postaci proszku są na bazie żywicy epoksydowej i silikonu. Najnowsze badania wykazują, że farby proszkowe bazujące na silikonie pracują lepiej i są bardziej wydajne podczas pracy w wysokiej temperaturze. Ponadto są one wolne od lotnych związków organicznych.

Powłoki natryskowe – Natryski termiczne lub powłoki z dodatkiem metali są zwykle stosowane w podwójnym celu, jakim jest ochrona przed wysoką temperaturą i ochrona przed korozją. Farby te tworzą powłokę ochronną wokół powierzchni, która nie tylko utrudnia działanie „trójkąta ognia” i walczy z gorącem, ale także walczy z korozyjnym działaniem wysokich temperatur i chroni elementy w czasie.

Powłoki te stosuje się głównie do ognioodpornego zabezpieczenia konstrukcji stalowych; zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz budynków. Głównie stosowane są w budynkach przemysłowych typu rafinerie, fabryki, elektrownie, platformy itp.

Farby ceramiczne – pokrycie ceramiczne jest dobrze znane ze swoich właściwości żaroodpornych i jest również szeroko stosowany w miejscach z wysokotemperaturowymi maszynami i urządzeniami. W rzeczywistości wiele części maszyn do pracy w wysokich temperaturach składa się z ceramicznych mieszanek i mieszanin z innymi komponentami odpornymi na ciepło. Ceramika jest jedną z najlepszych dostępnych opcji żaroodpornych ze względu na jej właściwości pochłaniania ciepła, ochrony przed korozją i odporność na chemikalia. Farby te mogą chronić nie tylko izolację, ale także części metalowe stosowane w maszynach.

Jak wybrać odpowiednią farbę do Twojego zastosowania?

Oczywistym jest, że nie możesz wybrać się do marketu i wybrać pierwszej lepszej farby, która wpadnie w twoje ręce. Jak wspomnieliśmy wcześniej, farby te są podzielone na różne grupy, kategorie i klasy według ich właściwości. Spójrzmy na niektóre z najważniejszych czynników, na jakie należy zwrócić uwagę przy zakupie żaroodpornej farby w celu zapewnienia bezpieczeństwa przeciwpożarowego.

1. Odporność temperaturowa farby

Jest to pierwszy i najważniejszy element, na który należy zwrócić uwagę przy zakupie farby do celów komercyjnych lub mieszkaniowych. Nie można oczekiwać, że te farby będą działać w każdych warunkach i we wszystkich okolicznościach, jednak rozpoznanie normalnej temperatury pracy i wszelkich wahań, jakie mogą wystąpić podczas pracy, może pomóc w podjęciu decyzji, która z farb/powłok będzie odpowiednia.

Farby nie będą działać zgodnie z oczekiwaniami, jeśli nie weźmie się pod uwagę wspomnianego wcześniej ustalonego zakresu temperatur. Każdy produkt ma z góry określony zakres temperatur, który zależy od materiałów użytych w jego składzie. Powinieneś spojrzeć na najwyższy zakres oferowany przez farbę, a następnie wybrać odpowiednią, biorąc pod uwagę kolejne wymagania.

Warto wspomnieć, że nie da się wyprodukować farby żaroodpornej we wszystkich możliwych kolorach, ponieważ nie wszystkie barwniki nadają się do pracy w wysokiej temperaturze. Dla przykładu, w przypadku koloru czerwonego, nie można osiągnąć wyższej odporności temperaturowej niż 300°C.

2. Dokładnie sprawdź swoje wymagania

Odpowiedz sobie na pytania: W jakim celu chcesz kupić żaroodporną farbę? Czy dotyczy to wyłącznie bezpieczeństwa pożarowego czy też ochrony antykorozyjnej? Czy kupujesz te farby w celu zapobiegania przed rozprzestrzenianiem się ognia czy po prostu w celu walki z szybkimi zmianami temperatury? Musisz upewnić się, że wybrana farba lub powłoka jest specjalnie opracowana pod kątem Twoich wymagań i problemów. Skontaktuj się z producentem, przeczytaj recenzje online i instrukcję na farbie, aby upewnić się, że oferuje to, czego potrzebujesz, aby zabezpieczyć swoje mieszkanie, miejsce pracy czy maszyny w swojej fabryce.

3. Typy aplikacji farby

 Jest to jeden z głównych czynników przy zakupie odpornej na ciepło farby lub powłoki ochronnej. Nowoczesny rynek oferuje szeroką gamę farb i powłok „cienkowarstwowych” do ochrony i użytkowania w wysokich temperaturach. Te cienkowarstwowe powłoki mogą łatwo pozostać elastyczne, nienaruszone i zachować swoje podstawowe właściwości nawet w wysokich temperaturach. Nie nadają się one jednak w przypadku pokrycia wielkich konstrukcji w rafineriach czy platformach wiertniczych. Tego typu farby możesz zastosować w mieszkaniach, biurowcach, w ogródku, pokrywając cienką warstwą swojego grilla czy układ wydechowy w samochodzie. Cienka powłoka zapewni więc ochronę ogniową, ale dostosowaną do warunków domowych czy biurowych.

Aby ochrona ogniowa powłoki pozwalała na dłuższy okres ewakuacji i zabezpieczenia konstrukcji, musi ona być grubsza. Należy jednak pamiętać, że podczas pożaru powłoka ognioodporna zwiększa swoją objętość, co trzeba uwzględnić w przypadku ciasnych połączeń. Grubość powłok waha się w przedziale od 2-4 mm dla krótszego czasu ognioodporności aż do 20mm w przypadku 120 minutowej odporności na bezpośrednie działanie płomienia. Tego typu powłoki posiadają również odporność na chemikalia i naprężenia. Mają dość sporą zaletę - pozostają one nienaruszone przez dłuższy okres czasu, jednak należy pamiętać, że im grubsza warstwa tym konstrukcja może zostać lekko obciążona. W procesie projektowania konstrukcji budynku należy więc uwzględnić dodatkowe (niewielkie, ale jednak) obciążenie będące efektem nałożonej warstwy.

4. Powierzchnia

Kolejnym ważnym czynnikiem podczas wyboru farb jest powierzchnia, która będzie nimi pokrywana. Powłoki można podzielić na trzy główne kategorie pracy: wewnątrz, średnio na zewnątrz i silnie działający na zewnątrz.

Jeśli potrzebujesz zabezpieczyć powierzchnie wewnątrz (głównie w miejscu pracy lub w zaciszu domowym), jak: pokrycie kotłów, kominków lub komina wokół kominka, wystarczająca będzie farba lub powłoka nakładana cienką warstwą. Bez problemu można ją utwardzić nawet w temperaturze pokojowej, ponieważ nie trzeba się martwić o wysoką wilgotność powietrza czy narażenie na warunki atmosferyczne.

W przypadku zastosowań zewnętrznych należy zwrócić uwagę na to, aby farba żaroodporna była wodoodporna. Aby miała ona szansę odpowiednio się utwardzić, podczas pracy miej pewność, że warunki pogodowe są sprzyjające do tego typu prac. Do pokrycia grilli, rynien czy kominów stosuje się grubszą warstwę farby niż w warunkach domowych.

W przypadku zastosowań przemysłowych, gdzie powierzchnie są narażone na różnego rodzaju czynniki chemiczne, fizyczne, atmosferyczne, konieczne jest zastosowanie grubszej, dobrze utwardzonej powłoki. Tego typu farby mają na celu utrzymanie ognioodporności i nośności konstrukcji stalowej podczas pożaru, aż do jego ugaszenia. W przypadku fabryk, hal produkcyjnych powłoka ognioodporna pozwala na bezpieczne utrzymanie konstrukcji co najmniej do czasu, aż wszyscy pracownicy zostaną ewakuowani podczas ewentualnego pożaru. Podczas pożaru powłoka ulega powolnemu spaleniu, opóźniając podwyższanie się temperatury konstrukcji. Ważnym jest, aby powłoka była dobrana odpowiednio do klasy odporności, jaką projektant zalecił uzyskać w przypadku konkretnego budynku.

Jak bezpiecznie aplikować farbę?

W przypadku prac innych niż pokrycie farbą drzwiczek do kominka czy rury spalinowej zalecamy zatrudnienie profesjonalnej firmy lakierniczej, która z powodzeniem wykona tę pracę. Jeśli jednak masz w sobie ducha DIY, musisz zapoznać się z najbezpieczniejszą metodą nakładania żaroodpornych farb.

Przede wszystkim, zanim zaczniesz pracę, przeczytaj instrukcję producenta dostępną na opakowaniu. Farby stosowane wewnątrz pomieszczeń są całkowicie bezpieczne, jednak staraj się nie wdychać oparów. Zabezpiecz oczy, nos i usta zanim zaczniesz rozpylać lub nakładać farbę. W przypadku farby w sprayu nakładaj produkt na lekko wyciągniętej ręce, zbliżonej do powierzchni, a oddalonej od ciała. Nakładaj ją 2-3 cienkimi warstwami, płynnie przesuwając ręką równolegle do powierzchni. Upewnij się, że farba lub powłoka są nakładane równomiernie, bez luk i niedociągnięć, ponieważ błąd może skutkować nieodpowiednim zabezpieczeniem przed ogniem i wysoką temperaturą.

Po zakończonej pracy pamiętaj, aby utwardzić farbę w odpowiedniej temperaturze, jeśli tego wymaga producent. W przeciwnym razie pozwól jej naturalnie wyschnąć zanim zostaną poddane wysokiej temperaturze. Orientacyjny czas schnięcia podawany jest przez producent na opakowaniu.

Co jest w tym całym „zamieszaniu” najważniejsze?

Przed zakupem tych farb zrób porządny research i w razie potrzeb zatrudnij profesjonalistę, który pomoże Ci w razie jakichkolwiek pytań. Ostateczny wybór zależy od materiału powierzchni i wymagań, jakie musi spełnić powierzchnia, którą będziesz zabezpieczał.

Pamiętaj, aby sprawdzić producenta farb, z których zamierzasz skorzystać; czy ma odpowiednie certyfikaty poświadczające jakość wyprodukowanych farb i potwierdzoną klasę ognioodporności. Ważne są również szkolenia, które producent odbył. To one w dużej mierze rzutują na jakość i bezpieczeństwo  wyprodukowanych materiałów ognioodpornych. Nie zapomnij sprawdzić, jaki czas odporności ogniowej zapewnia producent danej powłoki czy farby, aby zapewnić pracownikom lub domownikom odpowiedni czas na wydostanie się w sytuacji kryzysowej, jaką będzie pożar.

Krótka charakterystyka farb firmy Vitcas.

Farby żaroodporne VITCAS stosuje się na powierzchnie narażone na działanie wysokiej temperatury (do 800°C) pracujących wewnątrz i na zewnątrz pomieszczeń do pokrywania dekoracyjno-ochronnego. Przeznaczone są do malowania i konserwacji powierzchni stalowych i żeliwnych.

Farby ogniotrwałe Vitcas charakteryzują się doskonałym kryciem powierzchni malowanych oraz wysoką odpornością na działanie czynników atmosferycznych. Odpowiednie do malowania pieców, w tym także kaflowych, kominków, silników, rur wydechowych, drzwi pieców, grzejników, kotłów, elementów grilli. Farba żaroodporna nadaje się także do malowania i konserwacji rur z parą oraz wszelkiego rodzaju urządzeń związanych z wysokimi temperaturami. Posiada wysoką odporność na benzynę oraz środki chemiczne.

Farby wysokotemperaturowe marki Vitcas dostępne są w kilku kolorach: czarnym, czerwonym, srebrnym, kremowych i białym.